Rozpoczynamy w pełni wiosenny miesiąc – Kwiecień. Miesiąc ten jest szczególnie korzystnym czasem do wieczornych obserwacji Merkurego i Wenus. Również bardzo aktywne Słońce być może znowu zafunduje nam spektakl w postaci zorzy polarnej. Dodatkowo, coraz cieplejsze wieczory zachęcają do podziwiania nieba.
W kwietniu długość dnia coraz bardziej zwiększa się. Godziny wschodów i zachodów na początku i końca miesiąca podajemy w tabeli poniżej (dane dla Warszawy).
Data |
Godzina wschodu |
Godzina zachodu |
Długość dnia |
1 IV |
6:11 |
19:09 |
12h57m |
30 IV |
5:08 |
19:59 |
14h51m |
W ciągu miesiąca długość dnia zwiększa się o 1h54m.
Jak już wcześniej pisaliśmy, Słońce aktualnie jest bardzo aktywne, co oznacza, że często następują rozbłyski, które powodują występowanie zorzy polarnej nawet na szerokościach geograficznych Polski. Warto na bieżąco śledzić aktualne prognozy zasięgu zorzy na stronie
https://www.spaceweatherlive.com/pl/aktywnosc-zorzowa/zasieg-zorzy-polarnej.html
Jak każdego miesiąca, Księżyc przechodzi przez swoje fazy i mija planety na swojej drodze po niebie. Na początku miesiąca Księżyc zmierza do pełni, która następuje 6 kwietnia.
Ciekawostką jest, że akurat ta pełnia wyznacza datę Wielkanocy. Wielkanoc obchodzona jest w niedzielą przypadającą po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, czyli po pełni 6 kwietnia, kolejna faza Księżyca, III kwadra, następuje 13 kwietnia a nów 20 kwietnia.
Warto w tym miejscu zasygnalizować, że 23 kwietnia Księżyc w fazie sierpa dosyć malowniczo zbliży się do jasnej Wenus. Z kolei 27 kwietnia nastąpi pierwsza kwadra.
Kwiecień to bardzo dobry czas do obserwacji planety położonej najbliżej Słońca, czyli Merkurego. Już od początku miesiąca będzie widoczna dosyć nisko nad horyzontem. Szczególnie dobre warunki obserwacyjne nastąpią 11 kwietnia, kiedy Merkury znajdzie się w maksymalnej elongacji wschodniej. Oznacza to, że planeta na niebie będzie oddalona od Słońca na największa odległość. Obserwacje Merkurego są możliwe gołym okiem, ale lepiej posłużyć się nawet niewielką lornetką, która pomoże dostrzec go na tle ciemniejącego nieba.
Przy obserwacjach teleskopami możliwe jest dostrzeżenie fazy Merkurego, która wraz z upływem czasu zmienia się od pełni do sierpa. Warto użyć powiększenia około 100x i zwracać uwagę na stan atmosfery.
Bardzo zachęcamy do prób dostrzeżenia tej planety, ponieważ nawet Kopernik prawdopodobnie go nie widział.
Wenus ciągle jest doskonale widoczna wieczorem jako najjaśniejszy punkt na wieczornym niebie na zachodzie. Nie sposób jej przeoczyć. Do obserwacji tej planety można użyć lornetki o powiększeniu 10x, przez którą już jesteśmy w stanie zobaczyć fazę Wenus. Planeta ta, podobnie jak Księżyc przechodzi od nowiu do pełni, ponieważ krąży bliżej Słońca niż Ziemia. W ciągu miesiąca Wenus zbliża się do kwadry.
Jeśli chodzi o obserwacje teleskopem, to nadaje się do tego każdy sprzęt. Należy tylko pamiętać, aby za pomocą filtra szarego lub polaryzacyjnego podwójnego zmniejszyć jasność planety obserwowanej w teleskopie, ponieważ obserwacja bez filtra jest bardzo niekomfortowa.
Ze względu na swoją jasność, Wenus jest nawet możliwa do zaobserwowania w ciągu dnia. Warto próbować tej sztuki zwłaszcza teraz, kiedy Wenus jest praktycznie w szczycie jasności.
Mars widoczny jest na wieczornym niebie, w pierwszej połowie nocy, jednak ze względu znaczną odległość od Ziemi, nie ma praktycznie możliwości zaobserwowania jakichkolwiek szczegółów na jego tarczy, nawet przez duże teleskopy.
Pozostałe planety, czyli Jowisz, Saturn, Uran i Neptun są aktualnie niewidoczne. Ale Merkury i Wenus są świetną atrakcją dla obserwatorów.
Kwiecień to na niebie czas definitywnego końca widoczności gwiazdozbiorów zimowych. To ostatnia możliwość zaobserwowania słynnej mgławicy w Orionie czy też Plejad.
W miejsce gwiazdozbiorów zimowych zaczynają panować gwiazdozbiory wiosenne. Szczególnie efektownie wygląda Lew i Wolarz z charakterystycznym, pomarańczowym Arkturem. Arktur znany jest jako wiosenna gwiazda, co jest oczywiście zrozumiałe. Mniej charakterystycznym, ale bardzo rozległym i bogatym w galaktyki gwiazdozbiorem jest Panna z niebieskawą Spiką.
Natomiast na wschodnim horyzoncie możemy już obserwować pierwsze letnie gwiazdozbiory, szczególnie Herkulesa, na którego tle znajduje się słynna Wielka Gromada Kulista M13.
Na kwietniowym niebie bardzo zachęcamy do odnalezienia dwóch obiektów z katalogu Messiera. Pierwszym z nich jest gromada kulista M3, położona na pograniczu Wolarza i Warkocza Bereniki. Do odnalezienia tej gromady wystarczy lornetka, natomiast teleskop o średnicy co najmniej 150mm umożliwia rozbicie jej na pojedyncze gwiazdy, przynajmniej częściowe.
Drugi obiekt jest nieco trudniejszy do odnalezienia i wymaga ciemnego nieba. Mowa tu o galaktyce M51. Znajdziemy ją na linii łączącej najjaśniejszą gwiazdę w Psach Gończych i Alkaida w Wielkiej Niedźwiedzicy. Galaktyka ta jest już widoczna w lornetce, a większy teleskop, o średnicy 150-200 mm i powiększeniu 50x pokaże jej spiralne ramiona. Oczywiście warunkiem jest ciemne niebo.
Kwietniowe niebo kryje jeszcze wiele interesujących obiektów i zachęcamy do samodzielnej pracy nad ich odnalezieniem.
Dużą pomocą może być oprogramowanie
https://stellarium.org/pl/
Życzymy wszystkim dobrej pogody i do zobaczenia w sierpniu na
https://www.astroshow.pl/