W naszej ofercie pojawiła się właśnie nowa monochromatyczna kamera – Mammut Lyuba L429. Kamera ta przeznaczona jest do astrofotografii głębokiego nieba, jak i jako kamera prowadząca (guider) dla bardzo wymagającego sprzętu astrofotograficznego. Nie jest zalecana do astrofotografii planetarno-księżycowej ze względu na migawkę z przeplotem (o tym w dalszej części artykułu).

Rozpakowujemy zestaw

W zestawie znajdziemy samą kamerę, kabel USB do podłączenia jej do komputera, kable ST4 gdybyśmy chcieli zastosować ją jako guider, oraz kabel z gniazdem do zapalniczki samochodowej – do zasilania układu chłodzącego matrycę.

Kamera do działania nie wymaga zasilania – wystarczy podłączyć do komputera. Jednakże układ chłodzenia wymaga zasilania z zasilacza 12 V (i co najmniej 1 A). Zasilacz trzeba zakupić we własnym zakresie, polecamy markowe zasilacze ze sklepów ze sprzętem komputerowym i elektronicznym.

Opis Kamery

Kamera BS Astro Mammut wyposażona została w niedużą matrycę CCD Sony cechującą się dobrymi parametrami. Podstawowe dane na temat tej matrycy wyglądają następująco:

• Matryca: ICX429
• Wymiary klatki: 752×582
• Rozmiary piksela: 8.6µm x 8.3µm
• Rozmiar matrycy (przekątna): 1/2″
• QE – sprawność kwantowa: niecałe 70%
• Pojemność studni piksela: 50 000 e-
• Migawka: z przeplotem (interlaced)
• Przetwornik: 16 bit

Matryca ta stosowana jest też w innych kamerach jak DSI II, QHY6 Pro, czy Watec WAT-902H2 Ultimate. Jest bardzo czuła, jest tania, ale zarazem posiada mniej doskonały typ elektronicznej migawki – „z przeplotem”. Oznacza to że kamera sczytując obraz z matrycy najpierw sczytuje linie nieparzyste, a dopiero po tym parzyste.

Niewielki odstęp czasu pomiędzy sczytywaniem linii może doprowadzać przy krótkich ekspozycjach do powstania liniowych artefaktów (parzyste linie będą miały nieco dłuższą ekspozycję, czy też fotografowany obiekt zdążył się przemieścić). Dlatego kamerki z przeplotem nie nadają się praktycznie do astrofotografii planetarnej, czy księżycowej. W długoczasowej astrofotografii głębokiego nieba problem ten praktycznie nie występuje i daje się go usunąć za pomocą funkcji „deinterlace” wbudowanej w aplikacje do obróbki obrazu (dostarczona wraz z kamerą aplikacja NWS posiada tą funkcję). Poniżej krótka ekspozycja rozogniskowanej gwiazdy ukazująca linie przeplotu:

Kamera posiada termoelektryczny układ chłodzenia i potrafi schłodzić matrycę o prawie 20 stopni. Zmniejsza to znacząco prąd ciemny (szumy i gorące piksele) matrycy, co jest bardzo ważne w przypadku długoczasowych ekspozycji. Układ chłodzenia włącza się samoczynnie po podłączeniu zasilania. W oprogramowaniu można ustawić żądaną temperaturę (nie może być niższa o więcej niż 20 stopni od temperatury otoczenia) – układ chłodzenia będzie utrzymywał stałą temperaturę przez cały czas pracy.

Matryca umieszczona jest w hermetycznej komorze. Z przodu kamery znajduje się specjalna szybka blokująca dostęp powietrza (i kurzu) z zewnątrz. Przy dużej wilgotności powietrza przy silnym schłodzeniu kamery może dojść do kondensacji wody na tej szybie.

Zastosowania dla kamerki

Mammut Lyuba L429 to:

• Budżetowa chłodzona monochromatyczna kamerka do astrofotografii DS (RGB, narrowband)
• Wysokosprawny guider dla wymagających
• Tania 16-bitowa kamerka do fotometrii, czy spektroskopii astronomicznej

Już niebawem zaprezentujemy pierwsze zdjęcia otrzymane z tej kamery. Można także przejrzeć w sieci zdjęcia wykonane z innych kamer wyposażonych w tą matrycę.

Konkurencja

W kategorii wysokosprawnych guiderów Mammut konkuruje z Titanem Atika. Mammut posiada większą matrycę (1/2″ a nie 1/3″) oraz nieco więcej pikseli. Titan ma mniejsze piksele przez co daje nieco większą rozdzielczość (co czasami może być pożądane). Matryca Titana stosuje progresywną migawkę co eliminuje problem przeplotu. Obie kamery kosztują podobnie w okolicy 2000-2300 PLN.

W kategorii budżetowej fotografii DS konkuruje z QHY6 Pro i DSI II, które wyposażone są w tą samą matrycę. Kamerka Brightstara jest wyraźnie tańsza od QHY6 Pro oraz posiada także port ST4 (czego nie mają obie konkurujące kamerki). DSI II nie posiada układu chłodzenia i jest już dość starą konstrukcją kosztującą mimo tego mniej więcej tyle samo co Mammut. Kolejnym konkurentem jest Atik 314E, który posiada matrycę o tym samym rozmiarze, lecz ze znacznie większą ilością (małych) pikseli. Atik sprawdzi się znakomicie we wszystkich krótkoogniskowych teleskopach, natomiast Mammut będzie preferował teleskopy o dłuższych ogniskowych (np. katadioptryki jak teleskopy SCT). Atik 314E jest też droższy o około 1000 PLN od Mammuta.

Podsumowanie

Kamerka Brightstara zapowiada się bardzo ciekawie. Nie jest to Ferrari wśród kamer. W niewysokiej cenie trzeba było pójść na pewien kompromis (matryca z przeplotem), lecz mimo tego otrzymujemy bardzo atrakcyjny produkt. Już niebawem kolejne artykuły prezentujące oprogramowanie kamery, jak i przykładowe zdjęcia.

Gromada kulista M15. Fotografia 2 x 400 sekund; SCT C11 z reduktorem/korektorem f/6.4; HEQ5 SynScan guidowany za pomocą QHY5 i BrightStar OAG

Piotr Maliński