Wrzesień jest bez wątpienia jednym z ciekawszych miesięcy na obserwację nieba. Dosyć ciepłe wieczory, wcześniej zapadający zmrok i mnóstwo obiektów mgławicowych mogą zdecydowanie zachęcić do spoglądania w górę.

We wrześniu znacznie zmniejszy się długość dnia. W Warszawie 1.09 Słońce wzejdzie o 5:46 a zajdzie 19:24. W ostatnim dniu miesiąca wschód nastąpi o 6:34, zachód o 18:16. Długość dnia zmniejszy się z 13h 37m do 11h 41m. Widać ewidentnie, że wkraczamy w okres jesieni.

23.09 nastąpi równonoc jesienna, czyli moment, w którym Słońce przekroczy równik niebieski i od tego dnia aż do równonocy wiosennej, będzie bardziej oświetlało półkulę południową.

Słońca jest ciągle aktywne i na jego powierzchni możemy obserwować duże grupy plam. W związku z wysoką aktywnością słoneczną, można spodziewać się występowania zorzy polarnej na naszych szerokościach geograficznych, dlatego zachęcamy do sprawdzania danych na stronie
https://www.spaceweatherlive.com/pl/aktywnosc-zorzowa/zasieg-zorzy-polarnej.html

Na początku miesiąca Księżyc zbliża się do III kwadry, którą osiągnie 7.09, następnie będzie zmierzał do nowiu, który osiągnie 15.09. Warto zaznaczyć, że okolice nowiu Księżyca to najlepszy czas do obserwacji obiektów głębokiego nieba, a tych na wrześniowym niebie nie brakuje. Po nowiu nastąpi 22.09 I kwadra. Jest to świetny czas na obserwację kraterów i gór na Księżycu. Na koniec miesiąca, a dokładnie 29.09 nasz naturalny satelita będzie w pełni.

Koniec lata to bardzo dobry czas do obserwacji planet. Na porannym niebie króluje bardzo jasna Wenus, do której pod koniec miesiąca dołączy najbliższa Słońcu planeta – Merkury. Przy jego obserwacji warto wspomóc się lornetką, która bardzo pomoże nam go zlokalizować na porannym niebie.

Z kolei niebo wieczorne zdominowane jest przez dwie najpiękniejsze planety do obserwacji wizualnych. Po zachodzie Słońca bez problemu odnajdziemy Saturna i około 1,5 godziny później wschodzi Jowisz.
Do obserwacji tych największych planet wystarczą teleskopy o średnicy 80-90mm. Na Jowiszu zaobserwujemy Czerwoną Plamę i pasy, natomiast Saturn będzie widoczny ze swoimi słynnymi pierścieniami. Oczywiście teleskopy również pokażą największe księżyce tych planet.

Pomiędzy Jowiszem i Saturnem można próbować za pomocą lornetek zaobserwować Neptuna. Jest to najdalsza planeta w Układzie Słonecznym. W lornetkach wygląda jak niebieskawa gwiazdka. Oczywiście przez teleskop w dobrych warunkach i stosując duże powiększenia jesteśmy w stanie zauważyć niewielką tarczkę tej planety.

Aktualnie na niebie widoczna jest kometa C/2023 P1Nishimura – od nazwiska japońskiego astronoma-amatora Hideo Nishimury, który rankiem 12 sierpnia na wykonanych przez siebie zdjęciach ujrzał słabą mgiełkę w gwiazdozbiorze Bliźniąt. Dokładnie 12 września obiekt znajdzie się najbliżej Ziemi, zgodnie z prognozami osiągają jasność około 2 mag. Jednak kometa ta widoczna będzie na jasnym, porannym niebie w gwiazdozbiorze Lwa i Raka, co raczej nie ułatwi jej obserwacji. Mimo to warto próbować.

We wrześniu, około 20:00 niebo jest już na tyle ciemne, że można zaczynać obserwacje. Wieczorem, na zachodniej stronie nieba szczególnie uwagę przyciąga czerwono świecący Arktur. Jest to najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Wolarza, który już wkrótce zachodzi. Południowe niebo i okolice zenitu zdominowane są przez typowe, letnie gwiazdozbiory. Nisko, na południowym zachodzie z pewnością dostrzeżemy Antaresa, najjaśniejszą gwiazdę w Skorpionie. Obok Skorpiona, nieco na lewo, odnajdziemy gwiazdozbiór Strzelca z wieloma spektakularnymi mgławicami a jeszcze bardziej na lewo świeci Koziorożec. Nad Skorpionem widać gwiazdozbiór Wężownika, a jeszcze wyżej znajduje się Herkules z piękną gromadą kulistą M13 . Wysoko, na południowym wschodzie odnajdziemy charakterystyczny układ trzech gwiazd, nazywany Trójkątem Letnim. W jego skład wchodzi Altair( najniżej), Wega (po prawej) i Deneb ( po lewej) . Są to najjaśniejsze gwiazdy odpowiednio Orła, Lutni w której odnajdziemy mgławicę planetarną M57 i Łabędzia z mgławicą Veil . Bardzo charakterystycznymi gwiazdozbiorami widocznymi wieczorem we wrześniu są też Strzała i Tarcza w których odnajdziemy mgławicę planetarną M27 i przepiękną gromadę Dzika Kaczka (M11)

W miarę upływu nocy gwiazdozbiory letnie przesuwają się na zachód, ustępując miejsca gwiazdozbiorom jesiennym. Najbardziej charakterystyczne to Pegaz z gromadą kulistą M15, położona na lewo od niego Andromeda ze słynną galaktyką M31 , jeszcze dalej na lewo Perseusz z gromadą podwójną i świecąca wysoko na niebie Kasjopeja, której najjaśniejsze gwiazdy układają się w literę W. Dosyć nisko nad zachodnim horyzontem widać już Byka z Aldebaranem i Plejadami.

Około godziny 3:00 gwiazdozbiory jesienne już są w większości po górowaniu a na wschodzie widać wyraźnie już Oriona znanego przez mgławicę M42 i całą resztę zimowych perełek.

Pozostaje nam tylko życzyć wszystkim udanych obserwacji i dobrej pogody, ponieważ we wrześniu dzieje się na niebie naprawdę dużo. Wystarczy zwykła lornetka, leżak i odrobina chęci, aby móc delektować się pięknem tego, co widać nad naszymi głowami.