Komety znane są astronomom od starożytności. Od zawsze towarzyszyły im wielkie emocje. Pojawiały się niespodziewanie, zaskakiwały nieprzewidywalnością swojej wędrówki po nieboskłonie, a czasami wybuchały wielką jasnością, wzbudzając lęk a niekiedy powszechną trwogę. Kojarzono je zwykle jako zwiastun najgorszego – głodu i wojen.

Po wielu latach stereotyp komety – wieszczki wojny ustąpił pod presją postępu nauki lecz emocje pozostały. Komety przyciągają jak magnes, więc jeżeli nadarza się okazja by móc obserwować te piękne obiekty, kto tylko może wyrusza na nocne „łowy”. Jasna kometa jest, oprócz zaćmienia Słońca czy Księżyca, najlepszym momentem aby rozpocząć swoją pierwszą przygodę z astronomią i wciągnąć się na dobre.

Aby obserwować kometę, wcale nie potrzeba kosztownego sprzętu. Komety roku 2013 będą tak spektakularne, że będą widoczne okiem nieuzbrojonym. Ważniejsze od sprzętu jest przygotowanie do obserwacji oraz warunki obserwacyjne.

1. Przygotowanie do obserwacji

Aby dobrze przygotować się do obserwacji, warto zabrać ze sobą aparat fotograficzny, by uwiecznić chwile podczas obserwacji ze znajomymi. Poza nim, najważniejszym wyposażeniem są:

• ciepła odzież, wygodne buty i ciepła czapka na głowę.
• coś rozgrzewającego do picia, np. herbata w termosie
• obrotowa mapa nieba oraz wydrukowane mapki z pozycją komety na tle gwiazd

Czas obserwacji nie będzie długi, kometa będzie widoczna każdego wieczoru przez około pół godziny w połowie marca oraz do dwóch godzin na początku kwietnia. Ciepły i wygodny ubiór przyda się więc tylko do komfortowego dotarcia w odpowiedni teren do obserwacji.

2. Warunki obserwacyjne

Warunki obserwacyjne dzielimy na terenowe i pogodowe.

Jeżeli tylko jest to możliwe, należy wybrać się w rejon o bardzo dobrej widoczności w kierunku zachodnim i północno-zachodnim. Pamiętajmy o tym, aby widoku nie zasłaniały ani budynki, ani drzewa, ani nawet ściana lasu znajdująca się nieopodal. Horyzont oddalony nawet o kilometr powinien być z tego miejsca widoczny bez przeszkód. Najlepsze miejsca wcale nie oznaczają dalekiej wycieczki poza miasto. Wśród najlepszych punktów obserwacyjnych są, między innymi:

• duże pole uprawne lub łąka,
• wybrzeże morskie lub brzeg jeziora
• północno-zachodni stok lub szczyt góry
• most na rzece.
• wiadukt drogowy z przejściem dla pieszych,
• balkon wysokiego budynku,
• okno na strychu lub na klatce schodowej bloku
• taras widokowy.

Wybranie optymalnego punktu widokowego jest bardzo ważne. Kometa C/2011 L4 Panstarrs będzie przemieszczała się bardzo nisko nad zachodnim i północnym horyzontem tuż po zachodzie Słońca, a jej długi warkocz pyłowy będzie skierowany ku górze.

Warunki pogodowe to inna para kaloszy. Nie jesteśmy w stanie wpłynąć na aktualną pogodę, więc jeżeli będzie padał deszcz to nici z komety. Nie mniej jednak warto wypatrywać błękitnych „dziur” w chmurach o zachodzie Słońca, są one zwiastunem nadchodzącej, wieczornej poprawy pogody. Idealna pogoda to właśnie taka, która pojawia się tuż po przejściu frontu atmosferycznego, więc warto śledzić prognozy pogody. Napływa wtedy rześkie, suche i bardzo czyste powietrze o dużej przejrzystości. Można je poznać po bardzo ciemnym, czystym błękicie wieczornego nieba. Bardzo ułatwi to obserwację bardzo nisko zawieszonej nad horyzontem komety, bowiem zmuszeni jesteśmy obserwować ją przez najgrubsze warstwy atmosfery, więc ważne jest by była ona jak najczystsza tego dnia. Niekorzystną pogodą jest taka, gdy po słonecznym dniu niebo „zaciąga się” warstwą cienkich chmur pierzastych cirrus oraz smugami kondensacyjnymi od samolotów. Bardzo łatwo wtedy pomylić je z warkoczem komety, a samo niebo ma mleczny odcień, co oznacza słabą przejrzystość i słabe warunki do obserwacji.

Damian Demendecki