Coraz szybciej zapadający zmrok i coraz ciemniejsze niebo zachęca do prowadzenia obserwacji astronomicznych, które możemy prowadzić już za pomocą lornetki lub jeszcze lepiej małego teleskopu. Ponieważ niebo nigdy nie jest takie samo i z każdym dniem zmieniają się ustawienia m.in. planet i Księżyca warto zapoznać się z przebiegiem wyglądu nieba w bieżącym miesiącu.
Słońce przebywa prawie cały miesiąc w gwiazdozbiorze Panny, wchodząc 23-go, o 20:30 w zodiakalny znak Skorpiona. Aktywność naszej dziennej gwiazdy jest na średnim poziomie i w każdym dniu możemy obserwować na powierzchni przesuwające się plamy i grupy plam.
Księżyc z początkiem miesiąca znajduje się w pierwszej kwadrze (4-go, 5:15), następnie w pełni (12-go, 4:06), ostatniej kwadrze (20-go, 5:30) i nowiu (26-go, 21:56). Najdalej od Ziemi Księżyc znajdzie się 12-go o 13:44 (406 435 km), a najbliżej przed samym nowiem 26-go o 14:28 (357 054 km). W swojej miesięcznej wędrówce na tle gwiazd Księżyc spotka się 13-go o 18:24 z Jowiszem (4°39’) i 21-go o 22:10 z Marsem (6°04’).
Merkury przebywa w bliskim sąsiedztwie Słońca i w związku z tym w październiku jest niewidoczny.
Wenus z każdym dniem października oddala się od Słońca, kierując się na zachodnie niebo. Pierwsze obserwacje możliwe będą jednak dopiero w połowie listopada.
Mars (od +1,3 do +1,2 mag.) znajduje się w pierwszej części miesiąca w Raku i w drugiej w Lwie. Obserwacje można prowadzić w drugiej części nocy, najlepiej nad ranem. Tarcza planety nie jest niestety wielka i wynosi zaledwie 5–6” kątowych.
Jowisz zbliża się do swojej opozycji, czyli do momentu w którym będzie można planetę obserwować całą noc. Opozycja planety będzie miała miejsce 29-go, a jasność planety wyniesie –2,8 mag, przy średnicy tarczy 49,7”! Planetę odnajdziemy bez problemu w środku nocy w południowej części gwiazdozbioru Barana. Jowisza rozróżnimy jako najjaśniejszą „gwiazdę” tego rejonu. Jak zawsze warte do obserwacji są 4 największe księżyce planety Io, Europa, Ganimedes i Kallisto.
Saturn znajduje się bliskim sąsiedztwie Słońca i obserwacje go są niemożliwe.
Uran po wrześniowej opozycji góruje w październiku pomiędzy godz. 23 a północą, a planetę odnajdziemy na wcześniej przygotowanej mapie w gwiazdozbiorze Ryb jako „gwiazdkę” o jasności +5,7 mag i średnicy kątowej niecałych 4”.
Neptuna odnajdziemy na granicy gwiazdozbiorów Koziorożca i Wodnika. Administracyjnie przebywa w Wodniku i jako „gwiazdka” o jasności +7,9 mag i średnicy 2” możliwa jest do obserwacji kilka godzin po północy. Górowanie Neptuna w październiku ma miejsce ok. godz. 21.00.
Planetoidy. W październiku opozycje ma planetoida (27) Euterpe (noc z 3-go/4-ty)
Z komet podziwiać możemy w dalszym ciągu C/2009 P1 (Garradd). Kometa znajduje się ciągle w Herkulesie (+8 mag.) i widoczna jest w pierwszej części nocy.
ISS – Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. Nad naszymi głowami zacznie być widoczna w pojedynczych przelotach do 9-go (tylko nad ranem). Następnie od 17-go będziemy cieszyć się wieczornymi przelotami trwającymi do 7-go listopada.
Marek Substyk
