Off Axis Guider, w skrócie OAG to komponent pozwalający na prowadzenie montażu z wykorzystaniem obrazu z głównego teleskopu, a nie za pomocą dodatkowego teleskopu umocowanego na głównym teleskopie. OAG zawiera mały pryzmat, który pobiera część światła z toru optycznego i odbija go na bok, poza tor – prosto na matrycę kamery prowadzącej:

Pryzmat jest mały i oddalony od środka toru optycznego, przez co nie wchodzi w kadr głównej kamery stosowanej do fotografii. Przy dużych kamerach stosuje się odpowiednio duże OAGi. Jakie są zalety stosowania OAGa?

• OAG jest lżejszy niż dodatkowy teleskop prowadzący, co zmniejsza całkowitą wagę zestawu
• Oferuje większą dokładność prowadzenia – uwzględni osiadanie lustra w SCT, czy ugięcia tuby Newtona

OAGi wymagają jednak więcej czasu na przygotowanie zestawu do fotografii. Odległość obu kamer do OAGa musi być identyczna, tak by kamera prowadząca ostrzyła razem z kamerą główną. Także pole OAGa jest ograniczone. Można przesuwać pryzmat na boki, choć nie zawsze może to zagwarantować gwiazdę do prowadzenia.

Brightstar Advanced Off Axis Guider

OAG Brightstara to typowy przedstawiciel tych komponentów w przystępnej cenie i z licznymi pomocniczymi akcesoriami. W zestawie znajdziemy sam OAG z gwintami T2 po obu stronach i pierścieniem kontrującym od „strony kamery”. Dodano także kilka przedłużek T2 oraz nos 2″ z gwintem T2 i gintem filtrowym 2″:

Przedłużki T2 można używać do ustawienia odpowiednich odległości między OAGiem a obiema kamerami. Także głowica kamery prowadzącej jest ruchoma i można ją nieco podnosić i opuszczać po poluzowaniu dwóch śrub. Wszystko po to by osiągnąć coś takiego:

Elementy OAGa

OAG zawiera szereg śrub:

• Dolna po poluzowaniu pozwala przesuwać głowicę na boki wzdłuż osi optycznej (przy wyszukiwaniu gwiazdy do prowadzenia).
• W głowicy prowadzącej na samej górze jest krótka przedłużka T2, którą można obracać i blokować umieszczoną w niej śrubie.
• Poniżej na głowicy są trzy śruby. Jedna kontroluje nachylenie pryzmatu (to także pozwala ustawić pozycję gwiazdy do prowadzenia).
• Pozostałe dwie blokują wysokość głowicy. Po poluzowaniu można podnieść lub opuścić nieco część, do której przykręcona jest kamera (przydatne przy ostrzeniu).

Przygotowanie OAGa do pracy

Cały zestaw z OAGiem warto zmontować w ciągu dnia i wykorzystać oddalone drzewo lub inny obiekt do ustawienia odpowiednich odległości dla kamer. Kierujemy teleskop na wybrany obiekt i ostrzymy teleskopem aż obraz w głównej kamerze będzie ostry. Następnie uruchamiamy kamerę prowadzącą i zmieniając odległość jej od podstawy OAGa ostrzymy obraz (bez ostrzenia wyciągiem). Jeżeli punkt ostrości wypada za nisko i nie można wyostrzyć OAGa to dodajemy przedłużkę do toru głównej kamery, ostrzymy obraz na niej i ponownie próbujemy ustawić ostrość w kamerze prowadzącej. Po wyostrzeniu całość gotowa będzie do astrofotografii.

W jakich teleskopach można stosować OAG?

Praktycznie we wszystkich. Podstawowy wymóg do zapas backfocusa potrzebny na umieszczenie go w torze optycznym. Praktycznie wszystkie konstrukcje poza Newtonami nie będą miały z tym problemu. Dla teleskopów konstrukcji Newtona należy stosować bardzo cienkie OAGi, lub też korektory komy podbijające punkt ostrzenia – korektor komy Baader RCC.

Gwiazdy w kamerze prowadzącej są jak pionowe kreski – czy to źle?

OAG pobiera światło z obrzeża toru optycznego. Jest ono najsłabiej skorygowane przez co gwiazdy mogą wyglądać jak kreski. Dla współczesnych aplikacji do prowadzenia, takich jak PHD wykorzystanie takich gwiazd nie stanowi problemu. Czasami warto lekko rozogniskować obraz by światło gwiazdy rozlało się na większą powierzchnię.

Piotr Maliński