Celestron NexStar 8SE, czy nieco mniejszy Celestron NexStar 6SE to ultra mobilne i kompaktowe zestawy do obserwacji astronomicznych.

Nexstar 8SE może być używany do obserwacji planet, Księżyca, a także wielu obiektów głębokiego nieba. Dość duża apertura (średnica) zbiera na tyle dużo światła że da się dostrzec różne niezbyt ciemne mgławice, galaktyki, czy np. gromady kuliste.

Ze względu na dość prosty montaż azymutalny o ograniczonej dokładności taki zestaw nie nadaje się do astrofotografii… za wyjątkiem fotografowania Księżyca, czy planet.

W tym artykule zaprezentuję cały zestaw – Celestron NexStar 8SE i opiszę jak przygotować całość do obserwacji.

W skład zestawu NexStar 8SE wchodzi:

• Montaż azymutalny z napędem i systemem GoTo
• Tuba SCT 8″ SCT
• Szukacz red dot finder
• Kątówka 1,25″
• 25 mm okular Plossl

Montaż może być zasilany przez osiem paluszków umieszczanych wewnątrz obudowy (na szybkie wypady) lub zewnętrznie – przez zasilacz lub powertank. 8″ tuba daje już dość dużą aperturę do obserwacji zarówno planet, Księżyca jak i obiektów głębokiego nieba. W przypadku obiektów DS nie da wizualnie tak dobrych obrazów jak 14-16″ Newtony na montażu Dobsona, lecz zestaw ten jest dość lekki i łatwo go przenosić na miejscówkę obserwacyjną.

Składamy zestaw

Na początek musimy złożyć cały zestaw. Na zdjęciu powyżej widzimy tubę SCT, trójnóg oraz montaż. Jeżeli trójnóg jest złożony to go rozkładamy i przykręcamy od spodu rozpórkę. Następnie przykręcamy montaż do trójnogu – ustawiamy montaż tak by śruby trafiły do otworów w trójnogu a następnie dokręcamy trzy śruby znajdujące się pod podstawą trójnogu:

Zwróć uwagę czy montaż dobrze ułożył się na podstawie trójnogu i czy wszystkie śruby zostały dokręcone. Gdy montaż jest już stabilnie osadzony na trójnogu to możemy umocować tubę na montażu. Montaż NexStara wykorzystuje standardowy uchwyt Vixena zaciskany jedną śrubą (widoczną na górze):

Przykładamy tubę dovetailem do uchwytu i zaciskamy śrubę – cały czas trzymając teleskop. Tubę możemy puścić dopiero po zaciśnięciu śruby i upewnieniu się że trzyma się ona solidnie w uchwycie:

Czasami gdy uchwyt nie jest wystarczająco poluzowany tuba może nie wejść do końca uchwytu jak na powyższym zdjęciu. Dovetail musi dochodzić do końca montażu inaczej uchwyt będzie niepewny a tuba może z niego wypaść!

Szukacz red dot finder mocowany jest do uchwytu za pomocą zwykłych śrub. Uchwyt/szyna przykręcana jest do tuby z wykorzystaniem jej śrub montażowych na tylnej krawędzi tuby. Szukacz ma trzy pokrętła. Jedno włącza podświetlenie, a dwa pozostałe służą do ustawienia szukacza w osiach tak by wskazywał to samo co widzi teleskop.

Teleskop

W przypadku teleskopów konstrukcji SCT wyjście optyczne znajduje się z tyłu tuby (tam umieszczamy np. okular i obserwujemy). Z przodu znajduje się ochronny dekiel, a po jego zdjęciu odsłonimy szklany korektor Schmidta i osadzone w nim lustro wtórne. Tam nic „nie ruszamy”. Najważniejszy jest tył zawierający wyjście optyczne.

Teleskopy SCT na wyjściu mają „gwint SCT”, do którego można przykręcać różne potrzebne nam akcesoria. Obok niego znajduje się pokrętło służące do ustawiania ostrości:

W skład zestawu wchodzi tzw. VisualBack czyli adapter 1,25″ przykręcany do tego gwintu. VisualBack pozwala umieścić w nim okular 1,25″, lub co bardziej praktyczne – kątówkę 1,25″ (obecną w zestawie) do ułatwienia obserwacji.

Można także zastosować kątówkę z gwintem SCT (GSO lustrzana, GSO lustrzana, dielektryczna), którą przykręcamy bezpośrednio do SCT zamiast visualbacka. Wymienione kątówki pozwalają używać także 2″ okularów zapewniających większe pole widzenia.

Jeżeli mamy kątówkę zakończoną 2″ nosem (albo inne takie akcesoria) to można zastosować adapter SCT do 2″ Brighstara dający na wyjściu 2″ uchwyt dla nosów o takiej średnicy. Dostępne są także adaptery do gwintu T2, np: Brightstara, czy Baadera.

Do gwintu T2 możemy przykręcać wiele różnych akcesoriów, wliczając w to lustrzanki (z dodatkowym adapterem np. gwint Canona do gwintu T2 w przypadku lustrzanek Canon EOS) albo zestawy do astrofotografii planetarnej (np. koła filtrowe):

Okulary do teleskopów SCT

Teleskopy SCT są droższe od Newtonów, lecz dzięki ciemnej światłosile bardzo dobrze sprawdzą się w nich tanie okulary, np. Erfle. Tak więc w przypadku Newtonów oszczędzamy na tubie, a w przypadku teleskopów SCT na okularach. W SCT sprawdzą się nawet tanie okulary konstrukcji Plossl, Erfle, różne odmiany SWA, WA, LET, WO SWAN, GSO Super View i podobne. Należy jednak pamiętać że okulary o bardzo dużych polach widzeniach na obrzeżach pola widzenia będą dawały zniekształcone obrazy gwiazd co wynika z komy i krzywizny pola w tych teleskopach. Więc jeżeli inwestujemy w takie okulary do od razu z kokrektorem/reduktorem Celestrona (głównie dla okularów 1,25″! okulary 2″ mogą mieć już winietę) lub innym (niektórzy stosują np. flattenery do refraktorów – choć nie jest to dedykowane rozwiązanie).

Ostrość obrazu w SCT

Obraz w SCT ostrzy się za pomocą pokrętła obok wyjścia optycznego. Pokrętło to ostrzy obraz przesuwając lustro główne. Wadą tego rozwiązania jest lekkie chybotanie się lustra w czasie ostrzenia. Wizualnie objawia się to lekkim przesuwaniem się obrazu w okularze. By zapewnić precyzyjne ostrzenie opracowano do SCT dodatkowe krótkie wyciągi Cryforda (np. GSO) pozwalające precyzyjnie wyostrzyć obraz po zgrubnym ustawieniu ostrości za pomocą pokrętła.

Przy lekkich montażach azymutalnych taki wyciąg byłby troche niepraktyczny (zwiększa wagę, jak i może zawadzać o podstawę montażu). Dla okularów 1,25″ można jednak zastosować takie oto sprytne rozwiązanie:

W skład tego zestawu wchodzi uchwyt okularowy 1,25″ Baadera oraz dowolny nos 1,25″ dla gwintu T2. Nos wkręcamy w uchwyt od spodu a od przodu wstawiamy okular. Całość może trafić do kątówki. Precyzyjne ostrzenie polega na obracaniu okularem. Użyty tutaj uchwyt okularowy Baadera może podnosić i opuszczać okular o około 5mm – pozwalając tym samym precyzyjnie wyostrzyć obraz.

Dodatkowe akcesoria

Akcesoriów nigdy dość. Jeżeli obserwujemy z miejscówek, w których panuje zazwyczaj podwyższona wilgotność to warto wyposażyć się w odrośnik. Zakładamy go na przód tuby by ograniczyć roszenie korektora (osiadanie rosy na szklanym korektorze). Jeżeli obserwujemy często i regularnie (albo długo) to warto wyposażyć się np. w PowerTanka mniejszego lub większego – taki akumulator można ładować wielokrotnie i będzie tańszym rozwiązaniem od baterii.